Thế giới hiện nay đang bước vào thời kỳ kỷ nguyên số với những biến động đáng kinh ngạc. Để thích ứng với những biến động này, mỗi chúng ta, không chỉ người trưởng thành mà cả trẻ nhỏ đều cần tập trung vào các cách tăng EQ, rèn luyện IQ, nâng cao kỹ năng mới đồng thời tập luyện về mặt thể chất.
Trong đó, EQ đóng vai trò quan trọng trong viết kiến tạo nên sự linh động trong công việc của mỗi người, từ đó xây dựng nên nền tảng cho các nhân thích ứng với cả công việc và xã hội.
Vậy làm thế nào để trở thành người có chỉ số thông minh cảm xúc EQ cao? cách rèn luyện EQ như thế nào? Trong bài viết dưới đây, PalFish sẽ chia sẻ cho 14 cách giúp rèn luyện trí tuệ cảm xúc hiệu quả cho cả người trưởng thành và trẻ nhỏ. Hãy cùng theo dõi nhé!
Tại Sao Cải Thiện EQ Lại Quan Trọng Đến Thế?
Trí tuệ cảm xúc – Emotional Quotient (EQ) là chỉ số mô tả năng lực hay khả năng tự nhận thức để xác định, đánh giá và điều tiết cảm xúc của bản thân và người xung quanh. Nhờ đó, người có chỉ số EQ cao sẽ có 3 lợi thế đặc biệt:
Thứ nhất, người có chỉ số EQ cao sẽ thấu hiểu và có nhận thức tốt về bản thân. Họ biết cách phát huy các điểm mạnh song song với việc tiết chế lại các khuyết điểm để bản thân trở nên tốt hơn.
Thứ hai, nhờ kiểm soát tốt bản thân, người có trí tuệ cảm xúc luôn có cách giải quyết mọi việc một cách hợp tình hợp lý. Bởi vậy, họ thường trở thành một nhà lãnh đạo, một nhà quản lý tài ba.
Thứ ba, Người có EQ cao còn có khả năng nhận biết được môi trường xung quanh là môi trường tốt hay xấu, ảnh hưởng thuận lợi hay bất lợi đến bản thân họ. Từ đó, họ sẽ có hành động phù hợp để phát triển bản thân mình.
14 cách giúp rèn luyện trí tuệ cảm xúc hiệu quả
Có một sự thật khá thú vị là chúng ta có thể trải qua khoảng 34.000 cảm xúc trong cả cuộc đời. Vậy, làm thế nào để nhận dạng và gọi tên chúng chính là một bài toán không hề dễ dàng vì đôi khi cảm xúc mà chúng ta có còn là hỗn hợp của các loại cảm xúc đơn lẻ khác…
Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể hiểu cảm xúc của bản thân hơn, miễn là biết cách rèn luyện trí tuệ cảm xúc mỗi ngày. Tuy nhiên, tùy từng độ tuổi khác nhau sẽ có những cách tăng EQ khác nhau. PalFish sẽ chia sẻ 14 cách tăng tăng chỉ số EQ cho cả trẻ nhỏ và người lớn dưới đây
7 cách phát triển EQ cho trẻ nhỏ
Khuyến khích trẻ tự nhận thức
Cách này nghe có vẻ trừu tượng, nhưng thật ra lại rất dễ hiểu: Bố mẹ cần giúp bé hiểu chính mình.
Trước tiên, hãy giúp con tự xác định được: Mình là ai? Mình có ý nghĩa gì với bố mẹ, ông bà, bạn bè và mọi người xung quanh? Mình yêu thích điều gì? Mình không thích những điều gì?
Xa hơn, hãy giúp bé hiểu được những diễn biến tâm lý trong bé, hỗ trợ bé gọi tên các cảm xúc yêu, ghét, vui, buồn của bản thân.
Lưu ý: Đặc biệt chú ý đến việc giảng dạy cho bé về các cảm xúc tiêu cực như ghen tị, tham lam hay phẫn nộ. Đây là những cảm xúc không thể thiếu song lại có hại về nhiều mặt. Giúp bé gọi tên những cảm xúc đó chính là tiền đề giúp bé kiểm soát và hạn chế chúng sau này.
Trò chuyện với trẻ mỗi ngày
Chỉ số trí tuệ cảm xúc bị ảnh hưởng khá nhiều bởi cảm xúc của con và môi trường xung quanh. Vậy nên, cách tăng EQ tốt nhất là cha mẹ tham gia vào việc trò chuyện cùng con mỗi ngày. Các con sẽ cảm thấy mình được lắng nghe và thấu hiểu và chúng cũng sẽ hành động tương tự với mọi người xung quanh.
Đừng vì bận rộn công việc mà bỏ mặc con một mình. Cha mẹ hãy dành tặng con những lời khen khi con làm việc tốt, khi con có thái độ tốt hay khi con có điểm tốt,… Những lời khen sẽ khiến con cảm thấy việc chúng làm là đúng đắn và tiếp tục phát huy trong tương lai.
Giúp trẻ hiểu được giá trị của mình
Giúp con hiểu giá trị bản thân là bước tiếp theo của việc giúp con tự nhận thức bản thân. Nếu con không hiểu giá trị của riêng mình, con có thể rơi vào trạng thái mông lung, tự ti, sợ hãi và nhút nhát với mọi người và mọi thứ xung quanh.
Hiểu được giá trị bản thân là bài học không hề dễ dàng đối với con, thậm chí cả với người trưởng thành. Hãy bắt đầu bằng việc trao cho con đặc quyền tự đưa ra lựa chọn trong cuộc sống hằng ngày, ví dụ như tự lựa chọn trang phục con mặc hôm nay, tự đề xuất món ăn con yêu thích,… bên cạnh đó cha mẹ cũng có thể đàm phán cùng con giờ học, giờ giải trí, giờ ngủ,…
Dạy trẻ phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề
Một cách nâng cao EQ ít ai ngờ tới là dạy con giải quyết vấn đề.
Ví dụ khi cha mẹ muốn con dừng chơi điện tử để ăn cơm, có lẽ con sẽ ương bướng, nhăn mặt và tức giận. Khi đó, hãy hỏi con, con mong muốn giải quyết vấn đề này như thế nào. Cha mẹ có thể giúp con để cùng đưa ra ít nhất 5 cách và cùng con đánh giá ưu nhược điểm của từng giải pháp. Tiếp đó, khuyến khích con chọn phương án tốt nhất.
Nếu con phạm sai lầm, hãy cùng con tìm hiểu nguyên nhân là ở đâu và liệu có cách nào sửa sai không, nếu thực hiện khác đi thì có gì thay đổi không? Chìa khóa ở đây là sự kiên nhẫn, hãy kiên nhẫn đợi con và để con tự mình giải quyết vấn đề nhé.
Trau dồi thái độ sống tích cực và lạc quan cho trẻ
Tích cực và lạc quan là hai nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến chỉ số trí tuệ cảm xúc EQ của con. Trau dồi hai nhân tố này ngay từ khi còn nhỏ sẽ giúp con đối mặt với mọi vấn đề một cách nhẹ nhàng hơn. Con có thể sẽ nhận ra điểm tốt của vấn đề và biến khó khăn thách thức thành cơ hội cho bản thân mình.
Bên cạnh đó, cha mẹ đừng bỏ qua việc dạy con lòng biết ơn với mọi điều dù cho nhỏ nhất, sự đồng cảm và bao dung trong cuộc sống. Hãy dẫn dắt con tập trung vào những hành động đẹp diễn ra xung quanh con. Tất cả sẽ hình thành cho con những cảm xúc tốt đẹp và giúp con hiểu như thế nào là hạnh phúc.
Dạy trẻ cách tìm kiếm sự hỗ trợ từ người khác
Cha mẹ cần khiến con hiểu rằng khi con cảm thấy buồn, khó chịu hay mệt mỏi, con luôn có thể tìm tới sự giúp đỡ của mọi người xung quanh như cha mẹ, ông bà, bạn bè,… Đây là một điều hoàn toàn bình thường không chỉ với các con mà đôi khi cha mẹ, người trưởng thành cũng cần giúp đỡ.
Vậy làm sao để con hiểu? Đừng chỉ nói, hãy cho các con thấy cha mẹ cũng cần được giúp đỡ và hãy giúp đỡ cha mẹ: “Hôm nay mẹ cảm thấy hơi buồn và có chút mệt, con có thể ôm mẹ một cái để vỗ về và cổ vũ mẹ được không?”
Con chính là bản sao hoàn hảo của cha mẹ, để dạy cho con hiểu, cách đơn giản nhất là cha mẹ hãy thực hành trước. Một cách tăng EQ vừa đơn giản lại hiệu quả!
Dạy trẻ khả năng lắng nghe
Lắng nghe là một kỹ năng quan trọng có thể làm đòn bẩy lớn cho sự phát triển của con trong tương lai. Cha mẹ lưu ý, lắng nghe ở đây không chỉ lắng nghe mọi người xung quanh mà còn là lắng nghe chính bản thân mình.
Để rèn luyện được khả năng này, chính cha mẹ, những người gần gũi và thân cận các con nhất sẽ phải là người biết lắng nghe. Có thể cuộc sống sẽ bận rộn và khó khăn nhưng đừng quên dành thời gian tâm sự cùng con hàng ngày cha mẹ nhé.
7 cách tăng EQ cho người trưởng thành
Trung thực với cảm xúc của chính mình
Để người trưởng thành rèn luyện trí tuệ cảm xúc, cách tốt nhất là cần hiểu và trung thực với cảm xúc của bản thân. Thay vì lảng tránh cảm xúc thật của mình, nếu buồn hãy buồn, muốn khóc hãy khóc, nếu vui hãy vui,… đối diện và sống với cảm xúc thật mới giúp bạn giải tỏa cảm xúc của mình.
Có nhiều cách để bạn trung thực với cảm xúc và hiểu thấu bản thân mình hơn. Một trong số đó là thiền, thiền sẽ cho bạn khoảng thời gian tĩnh lại, đi sâu vào tâm trí mình hơn. Bạn cũng có thể ghi chép nhật ký cảm xúc của bản thân và đánh giá chúng theo từng cấp độ thang đo để kiểm soát bản thân tốt hơn.
Duy trì thái độ sống tích cực
Không chỉ riêng trẻ nhỏ mà với cả người trưởng thành chúng ta đều cần duy trì một thái độ sống tích cực. Nếu chúng ta không tự bảo vệ thái độ của bản thân, chúng ta sẽ dễ dàng bị lây nhiễm một thái độ tiêu cực từ người khác.
Những người có chỉ số EQ cao có khả năng cảm nhận được tâm trạng, cảm xúc của người xung quanh nhưng không bị đắm chìm trong đó. Họ biết kiểm soát bản thân mình, biết cách nhìn nhận và hành động như thế nào để có một ngày tốt lành và lạc quan. Một bữa ăn ngon, tập thể dục, đọc một trang sách, nghe một bản nhạc, hoàn thành công việc,… những điều bình thường nhưng họ đều biết ơn và hạnh phúc.
Phản hồi thay vì phản ứng khi xảy ra xung đột
Mỗi ngày, đều sẽ có những sự việc có thể khiến bạn tức giận và có thể gây ra xung đột với người khác. Sự bộc phát về cảm xúc một cách không kiểm soát là điều khá phổ biến nhưng thường gây ra hậu quả tiêu cực.
Điều bạn cần làm để rèn luyện trí tuệ cảm xúc là phải biết cách giữ bình tĩnh trong những tình huống căng thẳng như thế. Những quyết định nóng vội hay những câu nói bốc đồng có thể khiến cho sự việc ngày một tệ hơn.
Hãy luôn nhớ trong thời điểm tranh luận hay xung đột thì mục tiêu bạn và đối phương cần hướng đến là đưa ra giải pháp giải quyết vấn đề. Song song với việc đưa ra quan điểm của mình, bạn cũng cần đảm bảo mọi lý lẽ và hành động của mình đều phù hợp và hướng tới mục tiêu.
Học cách tiếp thu những lời phê bình có chọn lọc
Đối mặt và chấp nhận những lời phê bình của người khác là một phần quan trọng giúp bạn phát triển EQ. Thay vì cảm thấy xúc phạm, khó chịu và phòng thủ, hãy dành thời gian để hỏi và hiểu nguồn gốc của lời phê bình đó, tại sao họ lại nghĩ bạn như vậy, rồi tự đánh giá xem bạn có cẩn thay đổi theo lời phê bình đó không?
Tiếp thu những lời phê bình sẽ giúp bạn hiểu mình như thế nào trong mắt người khác. Với thái độ và tinh thần xây dựng, đừng ngại khi nhận những lời phê bình. Mặc dù không phải lời bình tốt nào cũng đúng nhưng PalFish tin vẫn sẽ tốt hơn nếu bạn có thói quen tiếp nhận thông tin một cách bình tĩnh và hai chiều.
Giữ cho mình một tư duy mở
Thế giới mỗi ngày đều thay đổi với tốc độ chóng mặt. Việc có một tư duy mở sẽ cho phép bạn không bị đóng khung bởi những định kiến lỗi thời. Bạn có thể tìm ra những góc nhìn hay những khía cạnh mới của bản thân, của mọi người và của cả sự việc xung quanh.
Ví dụ sau một sự việc không vui, bạn có định kiến về một người bạn và giữ định kiến này rất lâu. Bạn phán xét và cho rằng họ không tốt. Tuy nhiên, khi quyết định kết nối và lắng nghe câu chuyện của người đó, bạn có thể sẽ hiểu và thay đổi định kiến của mình.
Đôi khi những định kiến ban đầu sẽ che lấp những điểm tốt của đối phương nên hãy nghĩ “chắc có lý do gì đó họ mới hành động như thế,…” và thử cố gắng đặt mình vào vị trí của họ.
Xác định điểm mạnh và điểm yếu của chính mình
Thấu hiểu chính mình sẽ giúp bạn biết cần làm gì để phát huy và nên làm gì để khắc phục những hạn chế. Từ đó, xác định đúng định hướng mà mình muốn theo đuổi để đạt được thành công.
Dù không phải ai có chỉ số EQ cao đều trở thành nhà lãnh đạo nhưng hầu hết họ đều có cho mình năng lực lãnh đạo xuất sắc. Họ tự đặt ra tiêu chuẩn để xây dựng, phát triển bản thân và làm gương cho người khác. Họ chủ động, tự tin, quyết đoán và có khả năng đối mặt, giải quyết vấn đề tuyệt vời.
Học cách đồng cảm với người khác
Những người có chỉ số EQ cao hầu hết đều biết cách đồng cảm. Sự đồng cảm cho thấy họ có sức mạnh tinh thần chứ không phải sự yếu đuối. Đặt mình vào vị trí của người khác nhưng vẫn có thể đưa ra những đánh giá và lời khuyên khách quan nhất. Đồng cảm với người khác là sự kết nối một cách nhân văn, mở ra cánh cửa cho phép những người có quan điểm và hoàn cảnh khác nhau có thể thấu hiểu và tôn trọng nhau.
Top 3 Ứng Dụng Giúp Cải Thiện Cảm Xúc
PalFish
PalFish là một nền tảng học tiếng Anh trực tuyến 1 kèm 1 với người bản ngữ hàng đầu thế giới dành cho trẻ em. Mặt dù PalFish là một nền tảng dạy tiếng Anh nhưng ứng dụng chương trình học tập từ các tổ chức hàng đầu thế giới nên có khả năng tương tác đa chiều vượt trội giúp các con học trực tuyến mà vẫn vận động trí tuệ và thể chất, phát triển cả về tư duy Toán học, Khoa học, Kĩ năng sống, Từ đó nâng cao EQ và cả IQ.
Ưu điểm
- Bộ sách hoạt hình AI 4.0 bản quyền 100% của Cambridge và Oxford.
- Hơn 4000 sách truyện dành riêng cho lứa tuổi từ 3-12 được chọn lọc từ Bộ sách do Cambridge Press và NXB Đại học Oxford, giúp các con hiểu được bản thân, chân lý sống và hình thành thói quen sống.
- Nền tảng học tập đa chiều, linh hoạt tương tác trực tiếp với bộ tính năng toàn diện phù hợp với mọi thiết bị thông minh.
- Có giáo viên giàu chuyên môn kèm cặp 1 – 1 bất kể giờ học.
- Ứng dụng CLIL và TPR – hai phương pháp giảng dạy tiên tiến kết hợp học tập vận động
Nhược điểm
- Nền tảng chuyên dụng cho trẻ em.
- Đây là nền tảng học tiếng Anh, nâng cao EQ chỉ là một phần chức năng mà thôi.
Calm
Calm – ứng dụng thiền giúp bạn xua tan đi những căng thẳng mệt mỏi, giúp bạn tăng cường sự tập trung và hào hứng hơn với một ngày mới.
Ưu điểm
- Có các bản nhạc nhẹ nhàng được chuyên gia cung cấp cho bạn cảm giác bình yên, nhẹ nhàng
- Có hướng dẫn kỹ thuật cùng các bài tập thiền định đơn giản, cụ thể
- Có thể đặt thông báo nhắc nhở luyện tập và theo dõi tiến độ
- Có các bài tập phù hợp cho người mới bắt đầu và người tập lâu năm
- Cung cấp nhiều giải pháp giúp bạn cải thiện sức khỏe tinh thần
Nhược điểm
- Để có quyền truy cập vào tất cả các tính năng cao cấp, bạn cần trả phí
Relax and Sleep Well Hypnosis
Căng thẳng là trạng thái có thể ảnh hưởng rất nhiều tới đời sống của bạn, đặc biệt là giấc ngủ. Relax and Sleep Well Hypnosis là một ứng dụng cho phép bạn điều chỉnh giấc ngủ và có một giấc ngủ thoải mái nhất.
Ưu điểm
- Được xây dựng bởi chuyên gia tâm lý
- Sử dụng phương pháp trị liệu thôi miên nhằm giúp bạn có chất lượng giấc ngủ tốt hơn
- Có sách hướng dẫn điện tử online (Ebook)
Nhược điểm
- Được thiết kế nhằm giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ nên bạn không thể sử dụng ứng dụng vào ban ngày
Một số câu hỏi thường gặp
Chỉ số EQ bao nhiêu là cao?
Cũng như chỉ số IQ, chỉ số EQ được phân thành các nhóm như sau:
- EQ dưới 85: là nhóm được đánh giá là có EQ thấp. Ở nhóm này khả năng sáng tạo thường kém hơn và chỉ chiếm phần nhỏ dân số thế giới.
- EQ từ 86 đến 115: là mức độ phổ biến chiếm đại đa số trên thế giới
- EQ từ trên 115 đến 131: là nhóm có chỉ số EQ cao, thường dễ đạt thành công và chiếm khoảng 15% dân số thế giới.
- EQ trên 131: là nhóm đặc biệt và chỉ chiếm chưa đến 2% dân số thế giới.
Chỉ số EQ có bị ảnh hưởng bởi gen di truyền không?
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chỉ số EQ của trẻ không chỉ hình thành trong quá trình nuôi dạy và các yếu tố từ môi trường ngoài, mà còn do trẻ được thừa hưởng gen di truyền từ cha mẹ. Tuy nhiên, chỉ số trí tuệ cảm xúc vẫn có thể cải thiện nếu tập trung rèn luyện thường xuyên.
Vài dòng cuối
So với chỉ số IQ, chỉ số EQ trí tuệ cảm xúc còn khá mới với nhiều người mặc dù nó đóng góp một phần vô cùng lớn trên con đường dẫn đến thành công. Cũng vì vậy mà các cách rèn luyện EQ cũng chưa được nhiều người biết đến.
PalFish đã chia sẻ một số cách tăng EQ trong bài viết trên đây. Mong rằng những thông tin ở trên sẽ hữu ích với bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào, đừng ngần ngại cho chúng tôi biết nhé!
Tham khảo bài viết liên quan:
- Trí Tuệ Cảm Xúc Là Gì? Tầm Quan Trọng Vượt Bậc Của EQ Với Sự Phát Triển Của Mỗi Người
- 25 Câu Hỏi Bài Kiểm Tra EQ Miễn Phí Harvard Business Review Test
